De dood is een collectieve ervaring: geen huis blijft ervan gespaard. Toch is rouw altijd persoonlijk. Het verhaal van Kisa Gotami en het mosterdzaad laat zien dat verlies universeel is. De kunst is om verdriet, boosheid of machteloosheid te voelen zonder oordeel en te beseffen dat ook dit voorbijgaat.

De dood als leraar

De Boeddha zei: “De leer is de leraar.” Het leven zelf is het examen van die leer. Het verlies van een dierbare is misschien wel één van de zwaarste examens die er zijn. Gelukkig hoef je dat niet alleen te doen. Iedereen heeft ooit iemand verloren; de dood slaat geen enkel huis over. Verlies is een collectief proces, ook al ervaren we het ieder op onze eigen manier.

Het verhaal van Kisa Gotami en het mosterdzaad

In Savatthi leefde een vrouw, Kisa Gotami, wier kind plotseling overleed. Ontroostbaar droeg zij haar dode kind door de straten, zoekend naar een medicijn dat hem weer tot leven kon wekken.

Ze kwam bij de Boeddha, die haar vroeg mosterdzaad te halen uit een huis waar nog nooit iemand gestorven was. Hoewel iedereen bereid was mosterdzaad te geven, bleek zo’n huis niet te bestaan.

Toen besefte Kisa Gotami dat zij niet de enige was die de pijn van verlies droeg. Zij begroef haar zoon en keerde terug naar de Boeddha. Door te mediteren op vergankelijkheid en verandering bereikte ze uiteindelijk verlichting.

Dit verhaal leert ons dat verlies universeel is niemand kan eraan ontsnappen.

Lees meer boeddhistische verhalen in mijn gratis e-boek.

Rouw is collectief én individueel

Hoewel verlies iedereen raakt, is de ervaring van rouw heel persoonlijk. Onlangs verloren mijn kinderen en ik de vriendin van mijn zoon. Voor hem voelt de rouw anders dan voor mij. Hij ervaart onmacht, terwijl ik vooral machteloosheid voel omdat ik zijn pijn niet kan wegnemen.

Verdriet, boosheid, machteloosheid, het mag er allemaal zijn. De kunst van leven is: voelen en bewust ervaren, zonder oordeel of regels. Alles verandert voortdurend. Ook rouw, hoe zwaar ook, gaat voorbij.

🤍Nova 17-1-2022

Veelgestelde vragen

Is rouw hetzelfde voor iedereen?

Nee, rouw is collectief in de zin dat iedereen het ervaart, maar de beleving is altijd individueel en uniek.

Hoe ga je om met rouw?

Door gevoelens toe te laten zoals ze zijn, zonder oordeel. Verdriet of boosheid hoeven niet ‘gerepareerd’, maar mogen doorleefd worden.

Gaat rouw ooit over?

Rouw verandert mee met de tijd. Gevoelens komen en gaan, net als alles in het leven. Het blijft een onderdeel van je, maar neemt nieuwe vormen aan.