In vrijwel alle religies en levensovertuigingen bestaat het idee dat er een vorm van leven na de dood is. Niemand is ooit teruggekeerd om het te bevestigen, maar toch hebben we er talloze theorieën over gevormd.
Is er een hemel?
Mijn oudtante overleed op 92-jarige leeftijd. Met ons aan haar sterfbed verwisselde ze het tijdelijke voor het eeuwige. In haar laatste dagen vroeg ze zich geregeld af wat er ná de dood zou zijn. In een hemel geloofde ze inmiddels niet meer. “Als die zou bestaan, dan zou hij inmiddels toch wel overvol zijn”, grapte ze.
Katholiek boeddhist
Tante was bijzonder voor mij. Als kind was ik vaak bij haar: ik kon me uren verliezen in haar knopendoosje en sieradenkistje. Ze nam me mee naar het Kinderspeelpaleis, het Ottenbad en de Efteling, en samen zagen we mijn allereerste bioscoopfilm: Taran en de Toverketel. Later, toen ik van Friesland naar Eindhoven verhuisde, heb ik zelfs een tijd bij haar gewoond. We hadden een hechte band.
Hoewel Tante katholiek was, had ze zo boeddhist kunnen zijn. Ze kon naar alles kijken met een open, milde blik. Ze oordeelde weinig, zag het goede in iedereen, leefde eenvoudig en stond altijd klaar voor anderen. Als er een hemel bestaat, dan wordt zij daar zonder twijfel een engel.
Reïncarnatie
In het boeddhisme wordt gesproken over wedergeboorte of reïncarnatie na de dood. Tenminste, zolang je niet verlicht bent. Bij verlichting houdt het wiel van wedergeboortes op en ga je naar het Nirwana. Zo niet, dan wordt het meest subtiele aspect van je altijd veranderende geest, een vonkje bewustzijn, opnieuw geboren. Het gaat dus niet om een nieuwe jij.
Zelf heb ik niet zoveel met dit deel van de boeddhistische leer. Ik zie reïncarnatie vooral als de manier waarop ik herinnerd zal worden. Wat voor mens ik nu ben, blijft na mijn dood bestaan in het leven van anderen. Door opmerkzaam te zijn op mijn intenties, gedrag en gedachten, en op de effecten daarvan op mezelf en mijn omgeving, wil ik een zo goed mogelijk mens zijn. Zowel tijdens mijn leven als erna.
Qué será, será
Op de uitvaart van Tante luisterden we naar Doris Day, Qué será, será. We weten niet wat de toekomst brengt of wat er na de dood is. Wat zal zijn, zal zijn.
🤍Tante 12/10/1930 – 23/6/2023
